راهنمای ترویج خواندن در کتابخانه

کتابخانه، قلب تپنده ترویج فرهنگ خواندن

کتابخانه‌ها، به‌ویژه کتابخانه‌های کودک و نوجوان، جایگاهی فراتر از نگهداری کتاب دارند. آن‌ها می‌توانند به فضای زنده‌ای برای رشد ذهنی، اجتماعی و فرهنگی کودکان بدل شوند. پایگاه «کتابک»، با شعار «پنجره‌ای به جهان خواندن»، منابع، آموزش‌ها و تجربه‌هایی را گردآوری کرده است تا کتابخانه‌ها را در ایفای نقش محوری خود در ترویج مطالعه و یادگیری همراهی کند.

کتابخانه‌هایی در مدارس، مراکز فرهنگی، آموزشگاه‌ها یا حتی در دل روستاها، همگی می‌توانند با بهره‌گیری از این راهنما، به مکان‌هایی الهام‌بخش برای آشنایی با لذت خواندن تبدیل شوند.

زیردسته‌بندی‌ها
به عقیده کارشناسان تشویق به کتابخوانی و مطالعه کتب غیردرسی باید در مدرسه اتفاق بیفتد، این در حالی است که ۶۰ درصد مدارس کشور کتابخانه ندارند. فضایی که از ترکیب دو واژه «کتابخانه مدرسه» در ذهن مجسم می‌شود، چند قفسه خاک خورده است با کتاب‌هایی که ظاهراً تاریخ مصرف آن‌ها سال‌های قبل تمام شده و قفل‌هایی که روی تک تک قف سه‌ها به نشانه دست زدن به کتاب‌ها فقط با اجازه مسئول کتابخانه مقدور است.
یکشنبه, ۶ مهر
زهره قایینی و فرزانه طاهری قندهاری در این کتاب کوشش کرده اند که افزون بر آموزش فهرستنویسی و سازماندهی کتابهای کتابخانه به زبان بسیار ساده و شناساندن اصطلاحات مهم و لازم کتابداری، به علاقهمندان آموزش دهند که چگونه میتوانند کتابخانه ای پویا و فعال داشته باشند. در این دستنامه کتابدار گام به گام می آموزد که چگونه با نیازسنجی کودکان منطقه و برگزاری فعالیت های مورد علاقه این گروه از کودکان و نوجوانان، کتابخانه خود را به کتابخانه ای فعال و پویا بدل سازد.
یکشنبه, ۲ شهریور
قصه قدیمی‌ترین حکایت بشری است که به صورت‌های گوناگونی بیان شده؛ گاه این بیان حکایت به صورت تصاویری نقش بسته بر دیواره غارهاست، گاه به شکلی بیان حکایت؛ که سینه به سینه نقل شده و از نسلی به نسل بعدی تغییرات عمده ای پیدا کرده و گاه به صورت مدرن و مکتوب بیان شده و در این رهگذر نویسندگانی بزرگ به پهنه ادبیات جهان معرفی شده است. قصه، قصه است با آن شالوده خود که همانا ضمن سرگرم کردن مخاطب به وی پیام یا پیام‌هایی نهفته و یا آشکارا می‌دهد.
سه شنبه, ۸ بهمن
تصویر در کتاب ها و نشریه های کودکان همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. امروزه به ویژه موضوع تصویرگری کتاب های کودکان به یکی از رشته های مورد علاقه دانشجویان رشته هنر بدل شده است. در سنجش با گذشته شمار دانش جویانی که به رشته تصویرگری به ویژه تصویرگری کتاب های کودکان جلب می شوند، بسیار بالاست.
شنبه, ۲ دی
امروزه با پیشرفت و توجه بیشتر به امر بهداشت و تغذیه نوزادان، آمار مرگ و میر نوزادان نسبت به گذشته کاهش یافته و شمار بیشتری از آنان به سلامت وارد مرحله کودکی می شوند. به موازات افزایش سلامتی عمومی کودکان امر پرورش همه جانبه آن ها نیز اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.
سه شنبه, ۳۰ آبان
هدف از انجام این تحقیق آشنایی بیشتر با قصه های قرآنی و جنبه های مختلف آنها این مقاله مروری ایست بر مطالعات قبلی صورت گرفته در این زمینه. در اینجا تعاریفی از ادبیات کودک، قصه، قصه های قرآنی، تاثیر آنها بر اندیشه و تخیل کودکان و... می باشد. در پایان  پیشنهادهایی برای انس بیشتر کودکان با این کلام الهی ارائه شده است.
چهارشنبه, ۲۸ دی
اگر محیط های آنلاین، ایمن نباشند، کتابدارها چگونه می توانند مهارت های اطلاعاتی را به کودکان آموزش دهند؟ در سال های اخیر تحقیقات گوناگونی جهت شناسایی وب سایت های مناسب سن کودکان انجام پذیرفته است. این تحقیق انواع ابزارهای تحقیقاتی در دسترس دانش آموزان را ارزیابی می کند.
یکشنبه, ۱۰ بهمن
محمدهادی محمدی برای والدین، آموزگاران و کتابداران همواره یک پرسش اساسی وجود دارد. کتاب کودک باید چه ویژگی هایی داشته باشد...
شنبه, ۱۱ دی
کتاب «دانستنی‌های زیست‌محیطی برای زنان روستایی» سومین جلد از مجموعه کتاب «دانستنی‌های زیست محیطی» است که برای سه گروه از مخاطبان (همه، زنان و زنان روستایی) تهیه شده است. کتاب‌های این مجموعه شامل دانستنی‌ها و اطلاعات ضروری درباره ی مسائل محیط‌زیستی به زبان ساده هستند و با پشتیبانی صندوق جمعیت ملل متحد تدوین شده است. . نویسندگان این مجموعه دولت، مردم و جامعه علمی را متولیان حفاظت از محیط‌زیست می‌دانند و بر این باورند که این کتاب‌ها موجب ارتباط میان این سه گروه و زمینه‌ساز رسیدن به توسعه پایدار و اهداف محیط‌زیستی خواهد شد.
یکشنبه, ۱۴ آذر
«مگی» ١٢ ساله قادر است با بلند خواندن کتاب، شخصیت های داستان را از دنیای درونی به دنیای بیرونی بکشاند. این نیروی جادویی که از پدرش آموخته سبب دردسرهایی برای او و خانواده اش می شود. اما سرانجام با کمک همین قدرت بر یک شخصیت منفی کتاب که جان گرفته و قصد نابودی پدر و مادرش را دارد، پیروز می شود.
یکشنبه, ۱۴ آذر
یک بود یکی نبود، در کشور خرگوش ها خرگوشی زندگی می کرد که نه شاه بود که بهترین خوراک ها را بخورد، نه جادوگر که با کارهای عجیب و غریب روزگار بهتری را سپری کند. او تنها یک رعیت ساده بود که از صبح تا شب در کشتزارهای شاه زورگو و بداخلاق کار می کرد. اما چه کسی باور می کند که ناگهان سرنوشت خرگوش قصه از این رو به آن رو شود. حتی خودش هم باورش نمی شد!
چهارشنبه, ۱۰ آذر
هدف از برگزاری كارگاه شاهنامه خوانی در كتابخانه ها می تواند چند دلیل داشته باشد
سه شنبه, ۹ آذر
به کودکی که از تاریکی می‌ترسد چگونه کمک می‌کنید؟ چه می‌کنید تا بچه‌ها به حرف‌های شما گوش بدهند؟ به کودکی که اسباب‌بازی‌اش را به بچه‌های دیگر نمی‌دهد، چگونه رفتار درست را آموزش می‌دهید؟
سه شنبه, ۹ آذر
"ماده ۱۰ قوانین استاندارد در مورد برابری فرصت ها برای معلولان چنین می گوید: "دولت ها باید فرصت ها و امکانات معلولان را برای بارور ساختن خلاقیت و توانمندی های هنری و ذهنی شان نه تنها به سود خود بلکه به سود جامعه چه در شهر و چه در روستا تضمین کنند. رقص، موسیقی، ادبیات، نمایش، هنرهای تجسمی، نقاشی و پیکره سازی نمونه هایی از این فعالیت هستند". این قانون و دیگر قوانین در رابطه با حقوق معلولان بازتاب دهنده ی توجه جامعه ی جهانی به حضور جمعیت بیش از ۶۵۰ میلیونی معلولان به عنوان نیروی انسانی بالقوه ای است که حق دارد و می تواند در هر عرصه ای نقش داشته باشد اگر و فقط اگر شرایط برای بروز توانایی هایشان مناسب باشد. مناسب سازی مواد خواندنی گامی عملی برای مناسب سازی شرایط و پذیرش معلولان در جامعه است.
دوشنبه, ۸ آذر
در این کارگاه نه تنها با ورز و شکل دادن خمیر، ماهیچه های حرکتی ظریف کودک تقویت می شود بلکه مجسمه های خوردنی برای خود و خانواده اش درست می کند.
پنجشنبه, ۲۵ شهریور
 چگونه می‌توان توجه دانش آموزان را به کتابخانه جلب نمود و دیدگاه آن‌ها را درباره کتابخانه ـ که به نظر ایشان محیطی کهنه و منسوخ و خسته کننده است ـ تغییرداد؟   چگونه می‌توان این محیط را برای آن‌ها دلپذیر و دوست داشتنی نمود؟
پنجشنبه, ۲۳ اردیبهشت
برگزاری تور معرفی کتابخانه در هفته اول مهرماه، برای دانش اموزان تازه وارد. حضور کتابدار در کلاس ها، در دوهفته اول مهر ماه برای دعوت از دانش آموزان به عضویت در گروه اجرایی کتابداری و مشارکت در اداره ی کتابخانه (دانش آموز- کتابدار). برگزاری جلسه با مدیر و معلمان برای برنامه ریزی فعالیت های کتابخانه ای در طول سال تحصیلی با توجه به مناسبت های ملی، مذهبی و جهانی و طرح برنامه های درسی.  
شنبه, ۲۸ فروردین
از آنجا که بیشتر کتاب ها، به لحاظ گروه سنی مشترک هستند، و از طرفی سطح درک مطلب و خوانایی کودکان هم با هم متفاوت است. به عنوان مثال کودکی را در نظر بگیرید که در گروه سنی ج (۹- ۱۰ سال) قراردارد ولی از لحاظ مهارت خواندن یا درک مطلب از سطح پایین تری برخوردار است. این کودک بهتر است کتاب های گروه سنی ب (۸- ۹ سال)که ساده تر است را بخواند.
شنبه, ۲۸ فروردین
برگزاری برنامه قصه گویی به همراه نمایش عروسکی یا نمایش خلاق آن در کتابخانه. برپایی نمایشگاهی از کتاب های تصویری، پارچه ای و دیگر کتاب های مناسب برای آن ها. برنامه ی بازدید دانش آموزان جدید از کتابخانه، معرفی کتاب های مناسب کتابخانه و عضویت ان ها، دادن کارت عضویت به همراه اهدای یک کتاب به آن ها.
شنبه, ۲۸ فروردین
قرار دادن صندوق پیشنهادات در دسترس دانش آموزان در محل کتابخانه. برقراری ارتباط صمیمی و خوب بین کتابدار و دانش آموزان برای دریافت پیشنهادات شفاهی و نیز ایجاد انگیزه برای استفاده از صندوق پیشنهادات. تشکیل گروه مشاوران کودک و نوجوان کتابخانه به گونه ای که از هر مقطعی یک یا دو نفر نماینده باشند و به صورت ماهانه جلساتی را با حضور کتابدار برای رفع مشکلات، نیازها و خواسته های دانش آموزان و نیز دیگر امور کتابخانه  تشکیل شود. کتابدار با هماهنگی معلم ها می تواند هر ۳ ماه یک بار در کلاس ها حضور یابد و درباره ی کتابخانه، نیاز سنجی انجام دهد.
شنبه, ۲۸ فروردین
کتابخانه ها و کتابداران آموزشگاهی در عصر حاضر که عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات است، نقش مهمی را در امر آموزش ایفا می کنند. یکی از کارهای مهم و اساسی آن ها در نظام آموزشی نوین کمک به برنامه های آموزشی مدرسه و ایجاد و توسعه مهارت های سواد اطلاعاتی در بین دانش آموزان است.
چهارشنبه, ۵ اسفند
یکی از ترس های همیشگی کودکان، ‌ترس از دست دادن عزیزان، ‌به ویژه مادر یا پدر و مادر بزرگ یا پدر بزرگ است. این نگرانی و ترس در مورد از دست دادن مادر بزرگ و پدر بزرگ، واقعیتی است که بیشتر کودکان و نوجوانان آن را تجربه می کنند. این واقعیت تلخ گاه کودکان را با ناراحتی های روحی جدی رو به رو می کند. خواندن کتاب هایی که شخصیت اصلی آن چنین تجربه ای را از سر می گذراند، ‌می تواند کودکان و نوجوانان را برای رو یا رویی با این رخداد تلخ آماده کند. کتاب «پدر بزرگ لسه می میرد» یکی از این گونه کتاب هاست.
سه شنبه, ۲۹ دی
پسر کوچولو احساس کرد که از اعماق وجودش یک چیز وحشتناک بالا می آید؛ بالا، بالا، بالا، می آید تا اینکه ... کتاب تصویری خشم قلمبه با متنی کوتاه و تصاویری تاثیر گذار حس عصبانیت را به گونه ای خلاقانه و متفاوت نشان می دهد.
شنبه, ۲۶ دی
نهضت قریشی آموزگار و مروج پر تلاش چندی است که به سبب گرایش دانش آموزان خود به کتاب های ترسناک بر آن شده است که در باره این موضوع به پژوهش بیشتر بپردازد. حاصل بخشی از مطالعات او مقاله زیر است . این مقاله به تاثیرات مثبت و منفی داستان های ترسناک بر نوجوانان می پردازد و نظر گروهی از دوستداران و مخالفان نوجوان این گونه داستان ها را نیز بازتاب داده است.
پنجشنبه, ۲۴ دی