عروسک و آیین فرهنگ کودکی
عروسک‌ها، افسانه‌ها، آیین‌ها و مراسم سنتی هر کشوری، بخشی از فرهنگ آن کشور است که در گذر زمان، از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‌اند. در زمانه‌ی تکنولوژی و ارتباطات گسترده، گاهی این رسم و رسومات و آیین‌ها کمرنگ می‌شوند. از آن‌جا که فرهنگ هر کشور، هویت مردم آن سرزمین است، بنابراین باید در حفظ این آداب و رسوم کهن کوشا باشیم.
در این صفحه به معرفی عروسک‌های محلی، قصه‌ها و افسانه‌های کهن و آداب و رسوم نقاط مختلف ایران می‌پردازیم.
واژه خرداد به معنی رسایی و کمال است. فرشته خرداد، بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان را به عهده دارد. با توجه به آنچه در منابع آمده است خرداد و امرداد همیشه در کنار هم هستند. خرداد پاسدار آب‌ها و امرداد نگهبان گیاهان است. آن‌ها آمده‌اند تا برای شکست تشنگی و گرسنگی یاور مردم باشند.
«جشن...
«اردیبهشتگان» یا «گلستان‌جشن» از جمله جشنهای دوازدگانه ایرانیان باستان و در زمره جشنهای آتش است.
ایرانیان باستان هر ساله در روز سوم اردیبهشت به پاسداشت فرشته اردیبهشت جشن اردیبهشتگان را برپا می‌کردند. فرشته اردیبهشت نماد صداقت و پاکی است و مسئولیت نگهبانی از آتش را هم بر عهده دارد. مردم در روز...
در میان همه هنرهایی که در ایران رشد و نمو پیدا کردند، هنر نگارگری یکی از هنرهایی است که بیشترین تاثیر و الهام را از ادبیات ایران گرفته و آن را دست‌مایه کار خود قرار داده است. هنری که همواره در طول زمان و در قالب مکاتب گوناگون (مکاتب بغداد، سلجوقی، تبریز، جلایری، شیراز، هرات، ترکمن‌ها، قزوین، اصفهان...
فروردینگان یکی از جشنهای ایرانی است. ایرانیان باستان این جشن را در روز نوزدهم فروردین برگزار می‌کردند.
فروردینگان جشنی برای یادبود درگذشتگان است. در حقیقت مردم با برپایی جشن فروردینگان روان درگذشتگان را هم در شادی خود شریک می‌کردند. در روز نوزدهم فروردین ایرانیان بر سر مزار درگذشتگان خود می‌رفتند...
پسوند «سوری» در واژه‌ی «چهارشنبه‌سوری»، برگرفته از صفت «سور» به معنای «سرخ» در زبان پهلوی است. چون در جشن چهارشنبه‌سوری آتش افروخته می‌شود و آتش سرخ‌رنگ است، پس به این جشن، صفت «سوری» افزودند.
جشن چهارشنبه‌سوری بازمانده از یادگارِ گذشتن «سیاوش» از آتش در روز چهارشنبه آخر سال ۱۰۱۳ پیش از میلاد بوده...
چند وقتی است که یک ویروس بدجنس و بلا به اسم «کرونا» آسایش همه مردم جهان را به هم ریخته است. این ویروس در کشور چین متولد شده و بعد به سرعت به کشورهای دیگر جهان رفته است. با توجه به اینکه تا این لحظه درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده، لذا به گفته پزشکان رعایت بهداشت و حفظ آرامش روحی و روانی تنها...
حدود یکسال و نیم از اولین روزهایی که بچه‌ها با میراثک آشنا شدند، می‌گذرد. در این مدت بچه‌های زیادی با او همراه شدند. او حالا به نوعی در میان بچه‌ها به عنوان «سفیر میراث فرهنگی و گردشگری» شناخته شده است. ما همراه با میراثک به شمال ایران رفتیم و خنکای امواج دریاچه خرز را حس کردیم.
به شرق ایران رفتیم...
ایرانیان باستان پنجمین روز از ماه اسفند را جشن می‌گرفتند: جشن اسفندگان یا سپندارمذگان. اسفند (سپندارمذ)، لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد باروری است چون با فروتنی، تواضع و گذشت زندگی را به همه هدیه می‌کند. به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان، اسفندگان را به‌عنوان نماد تمایلات...
در سال ۲۰۰۴ سازمان یونسکو طرحی با عنوان «شبکه شهرهای خلاق» را مطرح کرد. شبکه شهرهای خلاق یونسکو، هفت حوزه خلاقیت؛ اعم از صنایع دستی، هنرهای بومی، هنرهای چندرسانه‌ای، فیلم، طراحی، خوراک شناسی، ادبیات و موسیقی را شامل می‌شود و شهرهای مختلفی از کشورهای مختلف با توجه به معیارهای شاخصی که دارند در این...
روز دوم بهمن به جشن بهمنگان اختصاص دارد. نگهبانی از چهارپایان سودمند به این ماه واگذار شده است.
از این رو ایرانیان باستان در جشن بهمنگان یا بهمنجه از کشتار حیوانات سودمند (گوسفند، گاو و ...) و خوردن گوشت آنان خودداری می‌کردند و حتی برخی از مردم پرهیز از خوردن و کشتار را در تمام روزهای بهمن هم ادامه...
واژه «دی» یکی از صفات خداوند یگانه و بزرگ و به معنی آفریننده و دادار است. در ایران باستان سردترین ماه سال را به نام خدای بزرگ نام‌گذاری کردند تا در گذراندن سرمای سخت یاری‌بخش مردم باشد. جشن دیگان به یک روز خلاصه نمی‌شده و در چهار روز از این ماه (روزهای اول، هشتم، پانزدهم و بیست‌وسوم) برگزار می‌شده...
شنبه یه سیب سرخه، گازش بزن شیرینه
عموماً خیلی از بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها با اکراه و بلکه بی‌حوصلگی روز شنبه را شروع کرده و چه بسا همین آغاز موجب می‌شود تا یک هفته را بدین منوال بگذرانند. مطمئناً برای شما جالب خواهد بود اگر بدانید که در گذشته‌های بسیار دور در سرزمین ایران برای حل این مشکل رسم زیبایی...
چند راهکار برای چگونگی معرفی عروسک‌های ایرانی به کودکان
تاکنون در ایران چندین و چند عروسک به ثبت ملی رسیده است. هر کدام از این عروسک‌ها متعلق به یک فرهنگ و منطقه جغرافیایی خاص هستند. در اینجا ما راه‌های ساده‌ای را مطرح می‌کنیم تا این بار به کمک عروسک‌ها بتوانیم کودکان را هرچه بیشتر و بهتر با میراث...
جشن آذرگان، جشنی که در سومین (در برخی منابع نهمین) روز از نهمین ماه سال به پاسداشت ایزد نگهبان آتش برگزار می‌شده است. آذر، ایزد نگاهبان آتش و فروزه اهورامزدا بوده است در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی ستودنی است چون هم گرمابخش است و هم روشنایی را با خود به ارمغان می‌آورد. ایرانیان باستان...
«آبانگان» یکی ازجشن‌های ایرانی است که در ستایش و نیایش آناهیتا (ایزدبانوی آب‌های روان)، برگزار می‌شده است. زمان برگزاری این جشن در روز دهم آبان بوده است. در اینجا چند فعالیت برای برپایی هرچه بهتر این جشن و استفاده از ظرفیت آن برای آشنایی کودکان با فرهنگ ایرانی ارائه داده شده است:
کتاب خواندن را...
بعد از نوروز جشن مهرگان مهم‌ترین جشنی است که ایرانیان باستان برگزار می‌کردند. مراسمی که از روز ۱۶ مهرماه تا ۲۱ مهرماه به مدت پنج روز برگزار می‌شده است. آن‌ها روز شانزدهم مهر را مهرگان کوچک و روز بیست و یکم را مهرگان بزرگ می‌نامیدند. حال ما برای پاسداشت جشن مهرگان پیشنهاداتی را ارائه می‌کنیم تا با...
این بار می‌خواهیم خودمان را برای جشن «شهریورگان» یا آذرجشن آماده کنیم. جشنی که هرساله در روز چهارم شهریور برگزار می‌شده است.
ایرانی‌ها در چنین روزی دور هم جمع می‌شدند، آتش روشن می‌کردند، غذا می‌خوردند و پس از شادمانی، خدا را ستایش می‌کردند. گذشته از موارد یاد شده روز چهارم شهریور برای ایرانیان...
به هفتمین روز از ماه امرداد که می‌رسیم «جشن امردادگان» منتظر ماست. امردادگان یکی از جشنهای دوازده‌گانه تقویم ایرانی است، جشنی که برای بزرگداشت «امرداد» برگزار می‌شود. در روز جشن امردادگان، مردم به باغ و دشت و دمن می‌رفتند و شادمان بودند. آن‌ها باور داشتند که «امرداد» نگهبان و سرور همه گیاهان زمین...
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید در دنیا شخصیت‌های گوناگونی مثل پاتریمونیتو، دوکوموداکی و اولی هستند که در حوزه آموزش و معرفی میراث فرهنگی و طبیعی به کودکان فعالیت می‌کنند. در این میان ایده شخصیتی عروسکی به نام «میراثک» توسط سمانه آقائی آبچوئیه خلق شده است. این شخصیت قرار است در مرحله نخست کودکان...
برگزاری جشنهای ایرانی یکی از راه‌هایی است که به کمک آن می‌توان کودکان را با میراث فرهنگی ایران آشنا کرد.
در آستانه تیرماه به تقویم ایرانی که نگاهی بیاندازیم، یکی از جذاب‌ترین جشنهای ایرانی خودنمایی می‌کند؛ جشن تیرگان.
ایرانیان باستان هر ساله جشن تیرگان را به پاسداشت تیشتر (فرشته باران آور) در...