گروه کودک و نوجوان کتابخانههای ایفلا (فدراسیون بینالمللی انجمنها و مؤسسات کتابداری) رهنمودهای خدمات کتابخانهای برای کودکان را که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده بود، با هدف کارآمدی بیشتر در ارائهی خدمات بازبینی کرده است. استانداردهای ایفلا به صورت بینالمللی بررسی، منتشر و بهروزرسانی میشوند. این رهنمودها قواعد، راهنماها و بهترین شیوههای برنامهریزی و اجرای یک فعالیت یا خدمت را بازتاب میدهند و تا امروز دربارهی آنها توافق جمعی وجود دارد.
به من میگن کاکاجون
نه پیرم و نه جوون
تو قارقارم الفبا
آوای اون چه زیبا
داستانهای سنتی، منبع الهامبخش عالی برای کار در همهی زمینههای برنامه آموزشی است. این جلسهی نمایش، همچنان که «جودیت هریس»[1] شرح میدهد، دربرگیرنده بازیهایی برای دستگرمی، تقلید، نقشآفرینی و داستانپردازی است.
مطالعه یکی از مهمترین فعالیتهایی است که فرزندان خود را به انجام دادن آن میتوانید تشویق کنید. مطالعه سرگرمی تأملبرانگیزی است و برای موفقیت در زندگی بسیار اهمیت دارد. مهارت در خواندن تا هشت نُه سالگی، عامل اصلی موفقیت کودک در آینده است. خواندن برای بچهها تنها یک تفریح سرگرمکننده نیست، بلکه مسیری با امکانات نامحدود برای یادگیری دربارهی افراد و اندیشههای دیگر است.
«تیموتی شاناهان»[1] کارشناس آموزش، بهترین روشهای آموزش خواندن و نوشتن را (در وبلاگش) به اشتراک میگذارد. دکتر شاناهان، استاد شناختهشدهی آموزش شهری و پژوهشگر موضوعات در پیوند با خواندن است، و تجربههای گستردهای با کودکان در مدارس درونشهری و کودکان با نیازهای ویژه دارد. همهی پُستها آمده در این نوشته، با اجازهی وبلاگ «آموزش با شاناهان»[2] بازنشر داده شده است.
هدف اصلی «بنیاد اِزرا جک کیتس» (EJK)، پروراندن دانشآموزانی شاد هنگام یادگیری، و همچنین پشتیبانی و غنیسازی مدارس دولتی، کتابخانهها، و مربیان آنجا است. بیش از سی سال است که مسابقهی کتابسازی اِزرا جک کیتس تعهد ما را در فراهم کردن فعالیتی فراگیر برای کتابداران و آموزگاران تحقق میبخشد، زیرا به کمک آن، مهارتهای سوادآموزی دانشآموزان پیشرفت میکند و آنها نیز در هر سطحی از توانایی، از آن لذت میبرند.
چرا دستیابی به کتابهای باکیفیت برای کودکان گروه سنی «الف»[1] چالشبرانگیز است؟ برای منِ مادر و کتابدار دبستان، این پرسش پیش آمده است. این پرسش را آموزگاران، مادرها و پدرها و همکاران با سابقه نیز از من پرسیدهاند. پس از سالها تأمل دربارهی «آسانخوان»ها[2] (و دریافت جایزهی سال 2018 در شورای «تئودور سیوس گایزل»[3] برای نویسندگان و تصویرگران کتابهای شناخته شده «خوانندگان نوپا»[4] به زبان انگلیسی در آمریکا) بهدنبال فراهم کردن چارچوبی برای پاسخ به این پرسشها هستم.
یک رویکرد کتابخانهای
خواندن در تابستان فعالیّتی دوست داشتنی و پیشبینی شده می تواند باشد، اما گاهی سنتی نفرتانگیز در میان کتابداران، ... و برخی از بچههاست، اما چرا؟
هیجان باشگاه کتاب SDG را دارید و میخواهید برای خود باشگاهی ترتیب دهید تا بتوانید دور هم جمع شوید و دربارهی کتابها با هم گفتوگو کنید؟
عالی است! شاید این ایدهها برای شروع به شما کمک کنند:
نگاهی به سهگانه «والد، فرزند، کتاب» و پیوند آن با پرسشگری کودکان
یک
کودکان خواهان کشف جهان پیرامون خود هستند، از این رو ذهنی سرشار از پرسش دارند. آنها به بخشی از پرسشهایشان به کمک تجربههای عملی مانند بازی، پاسخ میدهند. اما بخشی را نیز با والدین و مراقبین بزرگسال خود در میان میگذارند.
دو
وجود و یا نبود «صداقت» در ارتباطهای روزمره میان والدین و کودکان، عامل جداکننده شیوههای درست و نادرست در فرزندپروری بهشمار میآید.
بازی کار کودکان است. آنها با بازی و تعامل، یاد میگیرند چگونه سخن بگویند، گوش کنند، بخوانند و بنویسند. دربارهی رفتارهای چشمگیر این خوانندگان مبتدی بخوانید و این که چگونه هریک از این رفتارها با خواندن و نوشتن مرتبط میشود.
راهکاری که برای همه دانشآموزان کلاس سودمند است
آیا آخرین باری که غرق در خواندن کتابی باکیفیت بودید، بهیاد دارید؟ گمان میکنم پاسخ این پرسش با توجه به درگیریهای زندگی روزمره، جز این نباشد که مدّت زیادی از آخرین کتاب باکیفیتی که خواندهاید میگذرد. اما چه مدتی از آخرین باری که کتاب کودک خواندهاید، میگذرد؟ پاسخ افراد به این پرسشها گوناگون است. «گیل جانسون» (Gill Johnson) در ادامهی این نوشته، به شناساندن کتاب باکیفیت کودک میپردازد، و میگوید که چگونه با بهرهگیری از ادبیات کودک، تأثیرهای مثبتی در آموزش و کلاس درس میتوان پدید آورد.
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست و بخش دوم آن را مطالعه کنید
محدودیتها و فرصتهای جامعه تفسیری
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را مطالعه کنید.
خواندن کتابهای تصویری، جانشین منابع درسی ادبیات: برای کودکان چهار تا شش ساله و افزایش توانایی ادبی در آنان، بخش دوم
آزمایش آموزشی
آزمایشهای آموزشی با هدف کارشناسی کردن روشهای ویژهٔ یادگیری و بررسی روشمند آنها در یک زمینهٔ ویژه، همراه با بهکارگیری از وسایل ویژه انجام شد (کاب و همکاران، ۲۰۰۳).
نوشتن از مهمترین شیوههای بیان احساس، اندیشه و خواستههای آدمی است. این مهارت باید از کودکی و همزمان با یادگیریِ مهارت خواندن به کودکان آموزش داده شود. نوشتن منجر به تقویت قوهی تخیل، خیالورزی و رویاسازی میشود. در روزگاری که خبرهای تلخ و ناگوار از همهسو آدمی را احاطه کرده است اهمیت خیالورزیِ خلاقانه دوچندان میشود، چرا که با رویاسازی میتوان از واقعیتهای تلخ زندگی فاصله گرفت، به دنیایی دیگر سفر کرد و با توانافزایی بیشتری به زندگی واقعی بازگشت.
خواندن کتابهای تصویری، جانشین منابع درسی ادبیات: برای کودکان چهار تا شش ساله و افزایش توانایی ادبی در آنان
چکیده
این مقاله به بررسی توانایی خواندنِ کتابهای تصویری از سوی برخی از خردسالان چهار تا شش ساله - که چنین کتابهایی برای آنان در کلاس بلندخوانی میشود - میپردازد. فرایند این بررسی، به گزینش کودکان شایسته برای این کار انجامید. . پیش از این، مفهوم «توانش ادبی» - که «جاناتان کالر» (Jonatan Culler) تعریف كردهبود -برای سردرآوردن
پیش از خواندن این مقاله بخش نخست، بخش دوم و بخش سوم آن را مطالعه کنید.
۴. از این پس
در این مقاله خواندیم که خواندن برای لذّت، سودمندیهای فراوانی دارد، و تشویق برای علاقهمندی بسیار و انگیزش درونی برای خواندن، هدف پسندیدهای است. در این بخش، واقعیت چشمگیر این است که اگر خواندن عادتی همیشگی شود، افراد خود را عضو جامعهای میدانند که خواندن را فعّالیتی مهم و لذّتبخش میدانند (استرومن و متز، ۲۰۰۴). در حقیقت، برخی از خوانندگان با الگوسازی خود از خواندن لذّتبخش به دیگ
برای مطالعه این مطلب بخش نخست و بخش دوم آن را بخوانید.
۳. کاوشی ژرفتر
«خواندن یعنی پرواز؛ یعنی اوج گرفتن بهسوی نقطهای بهتر که تصوری از سرزمین، تاریخ، افراد گوناگون، باورها، تجربههای مشترک و فواید جستوجو ایجاد میکند.» (آ. سی. گریلینگ)
یادداشتی درباره نقش کتاب خواندن در فربهای مغز کودکان
برای بسیاری از ما پیش آمده است که کاری را از فرط تکرار؛ بی آنکه دربارهاش فکر کرده باشیم، به نحو احسن انجام دادهایم. آشناترین مثال، شاید رانندگی باشد. راننده ماهر در طول مسیر رانندگی به حرکات دست و پای خود نمیاندیشد.
پیش از مطالعه این مطلب بخش نخست آن را مطالعه کنید.
۲. تا اینجای داستان
«آموزش و خواندن مدور هستند. هرچه فرد در یکی قویتر باشد، در دیگری نیز پیشرفت بیشتری خواهد داشت.» (چال، ۱۹۹۶)
کتابخوانی پدر و مادر برای نوزاد، نوپا و خردسال، تأثیر شگرفی بر میزان علاقهٔ آنها به کتابخوانی میتواند داشته باشد، و آمادگی آنها را برای خواندن مستقل در آیندهٔ نزدیک افزایش دهد. در این راستا، چند راهکار ساده را پیشنهاد میکنیم که از همین امروز آنها را میتوانید بهکار ببرید:
مؤسسه اطمینان از سواد ملّی، نوامبر ۲۰۰۶
«مسیر خواننده معبر نیست، بلکه بیشتر مانند ضربهای است در جنگل، با چرخشها و گردشهایی فردی، حصارها و با لحظهایی غافلگیرکننده.» (هولدن، ۲۰۰۴)
وضعیّت آبوهوایی در حال دگرگونی، به این معناست که فراوانی رخدادهای شدید آبوهوایی، مانند امواج هوای گرم، سیل، توفانهای سهمگین و آتشسوزیهای گستردهٔ طبیعی، رویدادی عادی شده است. با افزایشِ انتشار و تجمع گازهای گلخانهای، گرمای روی زمین و اقیانوسها رو به افزایش است، سطح آب دریاها افزوده میشوند و میزان برف و یخ رو به کاهش است. شوربختانه آسیب اصلی دگرگونیهای آبوهوایی به کودکان و نوجوانان وارد میشود و این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
برای بیشتر ما پدر مادرها، عادت کتاب خواندن قبل از خواب با فرزندانمان کنار گذاشته شده. آن چه در ادامه میآید میتواند کمک کند که چگونه به مسیر کتابخوانی قبل از خواب برگردیم.