تجربه‌های کارگاه پژوهش با کودکان
موضوع: روان شناسی
پروژه، این موضوع را به آزمایش می گذارد که آیا حس چشایی مردم، تحت تاثیر دید آن ها قرار می گیرد.پرسش پژوهش:
آیا رنگ غذا یا نوشیدنی بر درک شخص از مزه ی آن تاثیر می گذارد؟ یا چشمان ما می توانند گیرنده های چشایی ما را فریب دهند؟آنچه نیاز دارید:
سه ظرف آب سیب
رنگ خوراکی قرمز و سبز
۶٠ فنجان پلاستیکی کوچک و پاکیزه (شفاف)
٢٠ آزمون شونده برای چشیدن
کاغذ
مداد
روش آزمایش:
چهارشنبه, ۲۸ فروردین
موضوع هایی همچون زندگی پیش از تاریخ، موجودات منقرض شده، دایناسورها و فسیل ها، برای کودکان از جذابیت و هیجان برخوردارند. شما می توانید با کمک فعالیتی که در زیر می آید، کنجکاوی طبیعی آن ها را فراتر از دنیای اطراف شان و به سوی دنیایی که مدت ها پیش نابود شده است، پرواز دهید.
سه شنبه, ۱۲ دی
یک روز که باد می وزد، بیرون از خانه قدم بزنید، یا فقط چند دقیقه ای بیرون بایستید.
یکشنبه, ۱۲ شهریور
موضوع: ساخت و ساز
سطح بندی: کلاس سوم
میزان دشواری طرح: آسان
نکات ایمنی: یک بزرگ تر باید تیرک ها (سیخ های) چوبی را ببرد.
میزان دسترسی به موادی که نیاز دارید: همه ی مواد را می توان از فروشگاه ها تهیه کرد.
زمان تقریبی لازم برای تکمیل طرح: در حدود یک ساعت برای اجرای آزمایش و یک روز برای آماده کردن آن برای نمایش در نمایشگاه علوم.
موضوع: کشف این که چگونه طول یک پل، بر میزان وزنی که می تواند تحمل کند، تاثیر می گذارد.
یکشنبه, ۱۷ اردیبهشت
وسایل مورد نیاز: پنکه یا باد، نوارهای باریک کاغذی، دستگاه منگنه یا چسب، کاه یا چوب باریک یا نی.
شنبه, ۱۶ اردیبهشت
گروه بندی: زیست شناسی
سطح بندی: اول تا چهارم دبستان
میزان دشواری طرح: آسان
زمان تقریبی لازم برای تکمیل طرح: یک روز
موضوع: بدن جانوران دارای چه ویژگی هایی است که به آن ها امکان بقا و پایداری در محیط زیست خود را می دهد؟
مواد و تجهیزات:
رایانه با دسترسی به اینترنت
کتاب های مرجع مربوط به جانوران
دایره المعارف
مقدمه
سه شنبه, ۱۸ بهمن
در این آزمایش، دانش‌آموزان فرا می‌گیرند که آیا جنس سطح هایی که دانه‌ها به آن می‌چسبند یا میزان ارتفاع رویش دانه ها از سطح زمین، در سرعت و آسانی انتشارشان از سوی جانوران و انسان ها تاثیر دارد یا نه؟ و در پایان به این پرسش پاسخ می دهند که آیا لازم است دانه ها پیش از چسبیدن به سطح های مختلف، از گیاه خود جدا شوند.
یکشنبه, ۲۵ دی
در همه ی فرهنگ ها و در طول تاریخ، مردم از موسیقی و آواز به عنوان ابزاری برای آموختن و به خاطر سپردن استفاده کرده اند. شیوه ی آموزش همراه با موسیقی، به ویژه برای کودکان، شیوه ای فراگیر است. این پروژه روشن می کند که آیا آواز خواندن بیش تر از صحبت کردن صرف درباره ی یک رشته اطلاعات، توانایی فرد را برای به خاطر سپردن آن ها بالا می برد یا نه.
یکشنبه, ۲۷ آذر
یک مقاله ی پژوهشی را تکثیر کنید و در اختیار دانش آموزان قرار دهید. از آن ها بخواهید آن را بخوانند. از چند نفر درباره ی قسمت های مختلف مقاله پرسش کنید و روی تخته ی کلاس بنویسید:
سه شنبه, ۲۲ آذر
گروه بندی: علوم اجتماعی
گروه سنی: پایه ی دوم تا پنجم دبستان
هدف: در این پژوهش هدف این است که بفهمیم چه جانورانی میان کودکان محبوب ترند و آیا این محبوبیت به جنسیت و گروه سنی آن ها بستگی دارد یا نه؟ با انجام این پژوهش، مهارت های گرد آوری، ثبت و بررسی و تحلیل اطلاعات، در کودکان تقویت می شود.
پرسش های پژوهش:
چه جانورانی محبوب ترند؟
آیا پسران به جانوران ویژه ای علاقه مند هستند؟ دختران چه طور؟
آیا خردسالان جانوران خاصی را دوست دارند؟ کودکان بزرگ تر چطور؟
سه شنبه, ۲۲ آذر
در آغاز با دانش آموزان صحبت کنید و بگویید که امسال هر کدام از آن ها یک پژوهش به طور کامل انجام خواهند داد. برای هر مرحله، تاریخی معین می کنید تا آن ها پژوهش خود را انجام دهند. سپس دانش آموزان را هدایت کنید که در دفترشان، طرح گام به گام زیر را بنویسند:
۱- انتخاب موضوع و هدف/ تاریخ ارائه / تاریخ تکمیل موضوع و توصیف آن
۲- فرضیه ی مقدماتی فرضیه
۳- تهیه ی کتاب شناسی و منابع مطالعه
۴- یادداشت برداری
۵- طرح کار شامل مقدمه، زمینه و تاریخچه ی مختصری از موضوع پژوهش، نتیجه گیری، پیشنهادها
۶- پیش نویس
۷- نتیجه ی نهایی
سه شنبه, ۲۲ آذر
از راه پرسش و پاسخ با دانش آموزان، مفهوم منابع اطلاعاتی (جاهایی که می توانیم اطلاعات مورد نیاز را درباره ی یک موضوع به دست آوریم) را توضیح می دهیم و آن ها را روی تخته ی کلاس می نویسیم:
کتاب، مجله، روزنامه
نرم افزار، اینترنت
کتابداران، استادان، دانشمندان
صاحبان حرفه ها
به دانش آموزان توضیح می دهیم که برای به دست آوردن اطلاعات باید جست و جو کنیم. جست و جوی اطلاعات به دو گونه است:
۱- جست و جوی اصلی
دوشنبه, ۲۱ آذر
از دانش آموزان بخواهید هر کدام یک موضوع را که برای پژوهش مناسب می دانند انتخاب کنند. برای آن ها توضیح دهید که می توانند با توجه به سرگرمی ها و علاقه ی ویژه ی خود، موضوع انتخاب کنند. برای این کار باید خلاقیت فکری داشته باشند. موضوع شان باید واقعی و قابل پژوهش باشد. به دور و برشان به دقت نگاه کنند، مشاهدات روزمره ی خود را با سوال های کنجکاوانه (چه علتی دارد که؟...) به موضوع پژوهش تبدیل کنند، مثلا کسی می گوید:"به پدرش رفته، چپ دست است"، شما فکر می کنید چند درصد چپ دست هستند؟ بیشتر پسرند یا دختر؟ چپ دست ها چه مشکلاتی دارند؟
دوشنبه, ۲۱ آذر
به دانش آموزان یادآور شوید که بعضی منابع، نوشتاری نیستند و شفاهی اند. در این صورت باید با اشخاص صاحب نظر و آگاه درباره ی موضوع انتخابی خود مصاحبه کنند و اطلاعاتی در زمینه ی موضوع مورد مطالعه شان به دست آورند. در مصاحبه باید پرسش های خود را از پیش آماده کنند و بنویسند (تهیه ی پرسش نامه). از کسی که می خواهند با او مصاحبه کنند وقت بگیرند، بعد از مصاحبه، نوشته ی خود را برای مصاحبه شونده بفرستند تا تایید کند.
دوشنبه, ۲۱ آذر
در پایه راهنمایی، متناسب با توان دانش آموزان هر کلاس باید روش یادداشت برداری را به آن ها آموخت. اگر در کلاس اول راهنمایی آموخته اند، این آموزش در کلاس های بعد با یادآوری و تمرین، به طور کامل در ذهن شان نهادینه می شود.
دوشنبه, ۲۱ آذر
با این تمرین، دانش آموزان کلاس پنجم با اهمیت و کاربرد مطالعات موضوعی در کارهای پژوهشی آشنا می شوند و می آموزند که راه پژوهش گسترده و باز است و آن ها در مرحله ای از فعالیت پژوهشی قرار دارند که می توانند هم از روش تحقیق(پژوهش) استفاده کنند و هم از ابزار تحقیق(پژوهش). آن ها به عنوان پژوهشگری مستقل به طور انفرادی در پژوهشی کم و بیش جامع شرکت می کنند و می آموزند که چگونه با دیگران در طرح تحقیق هماهنگ شوند. به این ترتیب، پایه های نخستین ولی محکم پژوهش به شکل یک سرگرمی علمی همراه با هدایت آگاهانه ی آموزگار در ذهن کودک کلاس پنجم نهادینه می شود. او می تواند از منابع پژوهش برای پاسخ به سوالات پژوهش یا فرضیه استفاده کند و با شیوه ی ساده ی یادداشت برداری آشنا شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر
با این تمرین، دانش آموزان بخش های مختلف کتاب را می شناسند و می آموزند که هر سوالی را در چه قسمتی باید جست و جو کرد.
یکشنبه, ۲۰ آذر
بازدید از کتابخانه ی بزرگ شهر و آشنا کردن دانش آموزان با شیوه ی استفاده از کتابخانه باید در برنامه ی همه ی کلاس های راهنمایی و دبیرستان گنجانده شود. آشنایی با شیوه ی درست استفاده از کتابخانه به عنوان ابزار مهم پژوهش ضرورت دارد.
یکشنبه, ۲۰ آذر
شاگردان کلاس سوم با این تمرین، با چگونگی تنظیم کتاب ها در کتابخانه و کار کتابدار و خدماتی که ارائه می دهد، آشنا می شوند و اهمیت کتابخانه و تاثیر آن در کارهای پژوهشی را درک می کنند. با این تمرین، دانش آموزان کلاس سوم با قوانین و مقررات کتابخانه بیشتر آشنا می شوند و حفظ و نگه داری کتاب های امانتی را تجربه می کنند. آن ها به شکلی ساده با انواع کتاب ها در کتابخانه و روش تنظیم آن ها آشنا می شوند و جست و جو در کتاب ها را تمرین می کنند. با تفکر درباره ی موضوعات مورد علاقه ی خود و جست و جو در کتابخانه برای انتخاب کتاب های مربوط به موضوع دلخواه خود، آن ها به شکل عملی در فرآیند مهمی از کارهای پژوهشی قرار می گیرند.
چهارشنبه, ۱۶ آذر
در این فعالیت دانش آموزان کلاس دوم، پژوهش های خود را با بهره گیری از ابزار کتابخانه و شیوه ی مطالعه ی کتابخانه ای دنبال می کنند و به طور غیر مستقیم از فرآیند چگونگی تشکیل کتابخانه و استفاده از آن به روشی ساده آگاهی می یابند. از این مرحله به بعد، نقش کتابخانه به عنوان کلید پژوهش آشکارتر می شود. دانش آموزان کلاس دوم با استفاده از کتابخانه و مجموعه ی آن، به تدریج می آموزند که چگونه درباره ی مطالب دقت کنند، سوالاتی در ذهن خود طرح کنند و برای یافتن پاسخ آن ها در منابع کتابخانه ای به جست و جو بپردازند و پاسخ خود را بیابند. آشنایی با شیوه ی جست و جو مهارتی مهم است که باید در این سن به طور جدی به آن توجه شود.
چهارشنبه, ۱۶ آذر