مقاله‌های حوزه کودک و نوجوان
در این صفحه، مجموعه‌ای از مقاله‌ها و یادداشت‌هایی گردآوری شده‌اند که به جنبه‌های گوناگون زندگی و رشد کودکان و نوجوانان می‌پردازند. این مطالب با رویکردی کاربردی و تخصصی، موضوعاتی همچون روانشناسی کودک، آموزش و پرورش، سلامت جسم و روان، ترویج خواندن، ادبیات کودک، بازی، سرگرمی، حقوق کودک، محیط زیست و نیازهای ویژه را دربرمی‌گیرند.
محتوای این بخش برای خانواده‌ها، آموزگاران، مربیان و علاقه‌مندان به دنیای کودکان تهیه شده است تا در شناخت بهتر کودکان و همراهی مؤثرتر با آن‌ها در مسیر رشد و یادگیری، یاری‌رسان باشد.
در هر زیردسته، مقاله‌ها و منابعی با نگاه علمی، آموزشی یا فرهنگی ارائه شده‌اند که می‌توانند الهام‌بخش فعالیت‌های خانگی و آموزشی یا زمینه‌ساز پژوهش‌های ژرف‌تر باشند.
در عصر حاضر، پیشرفت تکنولوژی که باعلم رو به افزایش می‌باشد توجه انسان را به خود جلب کرده است و حتی از نظر کاترین باکا[1] " می ببنیم چطور تکنولوژی در زندگیمان نفوذ کرده است و چگونه متاسفانه در حال تغییر دادن سنت‌های ماست". اگر به موضوع بازی‌ها بپردازیم، دیگر تعجب نمی‌کنیم وقتی می‌بینیم که یک بچه در حال حرکت دادن چیزی با لمس کردن انگشتان خود بر روی تبلت، یا در حالی که از"وی"[2] استفاده می‌کند شخصیت‌ها بر روی صفحه مانیتور حرکت می‌دهد، و چرا راه دور برویم، دارد با "سمارت فون"[3] مادرش بازی می‌کند.
سه شنبه, ۱۱ آذر
امروزه بیشتر روان شناسان تربیتی معتقدند کارکنان مدرسه در سلامت روان دانش آموزان دارای نقش‌های حرفه ای هستند. مسوولیت اولیای مدرسه فقط در پرورش نیروی عقلی و آشنا کردن دانش آموزان به مسائل اجتماعی و اخلاقی خلاصه نمی‌شود. مدرسه مسوول تغییر و اصلاح رفتارهای ناسازگارانه و تامین بلوغ عاطفی و سلامت روانی دانش آموزان نیز است.
یکشنبه, ۹ آذر
متخصصان بر این باور هستند تغییرات فصلی باعث ایجاد واکنش‌های روانی و رفتاری در کودکان می‌شود. خلق بهاری، خلق تابستانی، خلق پائیزی و خلق زمستانی چهار فصل انسانی هستند. بشر همواره با تغییر فصول، دگرگونی‌هایی را نیز در خلق و خو و رفتارهای خود یافته است.
سه شنبه, ۴ آذر
فرزندتان را دوست دارید؟ آیا او هم می‌داند که دوستش دارید؟ بیشتر مردم فکر می‌کنند که عشق پدر و مادر به فرزند امری آسان، روشن و واضح است.والدین همواره عشقشان را به هزاران شیوه به فرزندشان نشان می‌دهند ولی گاهی کودک منظورشان را درک نمی‌کند و با کوچک‌ترین مخالفتی مدعی می‌شود که پدر و مادر او را دوست ندارند.
یکشنبه, ۲ آذر
زمانی که کودکان به مرحله رفتن به مهد کودک یا پیش دبستان می‌رسند در مورد محیط پیرامون خود اطلاعات بیشتری کسب می‌کنند. در صورتی که تاکنون در این راه گام برنداشته‌اید اکنون زمان خوبی است که به کودکتان در مورد حفظ محیط زیست توضیحاتی دهید.
اگر با فرزندتان درباره حفظ محیط خانه خود حرف زده‌اید با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید او را به حفظ محیط زیست خارج از خانه هم علاقه مند کنید.
سه شنبه, ۲۷ آبان
بعضی از کودکان رفتن به مدرسه را دوست ندارند و برای تعداد کمی از آن‌ها مدرسه آنقدر ترسناک و اضطراب زا جلوه می‌کند که به هیچ وجه علاقه ای به مدرسه رفتن ندارند. این کودکان به دلیل نگرانی از رفتن به مدرسه مریض می‌شوند، خود را به مریضی می‌زنند و به خاطر شکایت‌های جسمانی جزئی در خانه می‌مانند.علائم اضطراب آنان به اشکال مختلف مانند سردرد، تهوع، گیجی، تب و... بروز می‌کند.
سه شنبه, ۲۰ آبان
دانشمندان می‌گویند سوالات بی‌پایان کودکان به قصد کلافه کردن والدین بیان نمی‌شود. بر عکس این پرس‌وجوی کودکانه تلاشی هوشمندانه برای دست یافتن به حقیقت است. کودکان نوپا به برخی از پاسخ‌ها نسبت به پاسخ‌های دیگر واکنش بهتری نشان می‌دهند. به گزارش لایوساینس این یافته‌های جدید، اساس یک بررسی دوبخشی است که بر روی کودکان بین ۲ تا ۵ ساله می‌شد، نشان می‌دهد که کودکان بیش از آنچه قبل از آن تصور می‌شد، در گردآوری دانش بسیار فعال هستند.
سه شنبه, ۱۳ آبان
عبور از عرض خیابان برای بسیاری از بزرگ‌ترها کاری ساده است، زیرا سال‌هاست که به کرات این کار را انجام داده‌اند. اما چون بسیاری از کودکان و نوجوانان امروزه برای رفتن به مدرسه از سرویس مدارس استفاده می‌کنند وحتی برای رفتن به منزل دوستان هم والدین آن‌ها را می‌برند، ممکن است نتوانند این حرکت را به درستی انجام دهند.
یکشنبه, ۱۱ آبان
ازهر ده، نه نفر آن‌ها با داستان‌ها و خواندن به وجد می‌آیند. برعکس، نیمی از جوانان بین ۱۴ و ۲۴ سال، بی گمان یا کتاب نمی‌خوانند یا کم می‌خوانند، زیرا یا به کتاب خواندن علاقه مند نیستند، یا زمان کافی برای خواندن ندارند. " نوجوانان در مورد مطالعه، پیش‌داوری منفی دارند و آن را در پیوند با درس خواندن و دانش آموز خوب و مثبت بودن می‌دانند."، "مطالعه فعالیتی است پیچیده، که برای علاقه مند شدن به آن، نیاز به تلاش زیاد و تمرین بسیار دارد.
سه شنبه, ۶ آبان
گوش دادن به کتابی که بلند خوانی می‌شود، می‌تواند یکی از باارزش‌ترین و لذت بخش ترین تجربه‌های کسانی باشد که کار خواندن و نوشتن برای کودکان را آغاز کرده‌اند. بلند خوانی باید بخشی از زندگی روزمره کودک باشد. وقت قصه – وقت دور هم جمع شدن و وقت بلند خوانی، فرصت‌هایی برای الگو سازی شیوه‌های خوب خواندن و فکر کردن هستند و سبب می‌شوند تا شاگردان جوان با انبوه گوناگونی از کتاب‌ها آشنا شوند.
وقتی این آشنایی همراه با بحث‌های پشتیبان و جذاب باشد، کودکان خواهند توانست دیدگاهشان را در مورد دنیا گسترش، و مهارت‌های بنیادین تفکر نقادانه را در خود پرورش دهند.
یکشنبه, ۴ آبان
والدین عزیز وقتی شما به کودکانتان کمک می‌کنید که یاد بگیرند کتاب بخوانند در واقع به آن‌ها کمک می‌کنید که دری به روی جهانی بزرگ و پر هیجان باز کنند.
شما به عنوان والدین کودک خود می‌توانید یک علاقه مستمر و بی پایان را به یادگیری در فرزندتان ایجاد کنید به این ترتیب که: شما برای فرزندانتان کتاب می‌خوانید و آن‌ها به تدریج عشق و علاقه به داستان و شعر یافته و خودشان خواهان خواندن کتاب‌های مختلف می‌شوند و خواندن را آغاز و تمرین می‌کنند تا اینکه بالاخره به آن جایی می‌رسند که با کتاب تفریح کرده و از خواندن آن لذت می‌برند و هر روز تشنه کسب اطلاعات جدیدتر می‌شوند.
یکشنبه, ۲۷ مهر
به عقیده عده ای ازوالدین عادت دادن کودکان به مطالعه دشوار است. به همین خاطر اغلب هم برای این مساله تلاش نمی‌کنند. اما روان شناسان و رفتار شناسان کودک ونوجوانان معتقدند که می‌توان با اتخاذ تداییری کودکان رابه مطالعه ترغیب کرد و پس از مدتی آن‌ها را به این کار عادت داد.
سه شنبه, ۲۲ مهر
در کلاس درس
۱-نظارت کنید که سروصدای محیط قصه گویی در کم‌ترین حد ممکن باشد.
۲-برای رشد زبانی کودک، از مواد آموزشی دیداری استفاده کنید. تصویرها، شکل‌ها، توضیح‌های نوشته شده و ... می‌توانند برای کودک کم شنوا بسیار سودبخش باشند.
سه شنبه, ۱۵ مهر
وجود سروصدای زمینه و مزاحم، گوش دادن را برای همه کودکان مشکل می‌کند، اما تأثیر آن بر کودک کم شنوا بسیار بیش تر است، به این دلیل که میکروفن سمعک و کاشت حلزون، همه اصوات را تقویت می‌کنند. بنابراین، کودک کم شنوا نمی‌تواند گفته‌های مربی (یا همکلاسی‌هایش) را از سروصدای محیط تشخیص دهد و همه را با هم می‌شنود.
دوشنبه, ۷ مهر
یکی از بهترین راه‌های افزایش گنجینه واژگان کودکان، به ویژه کودکان کم شنوا، خواندن کتاب برای آن‌هاست. لازم است کودکتان با کتاب خو بگیرد. این کار بسیار ساده است، اما اصولی دارد.
دوشنبه, ۷ مهر
به عقیده کارشناسان تشویق به کتابخوانی و مطالعه کتب غیردرسی باید در مدرسه اتفاق بیفتد، این در حالی است که ۶۰ درصد مدارس کشور کتابخانه ندارند.
فضایی که از ترکیب دو واژه «کتابخانه مدرسه» در ذهن مجسم می‌شود، چند قفسه خاک خورده است با کتاب‌هایی که ظاهراً تاریخ مصرف آن‌ها سال‌های قبل تمام شده و قفل‌هایی که روی تک تک قف سه‌ها به نشانه دست زدن به کتاب‌ها فقط با اجازه مسئول کتابخانه مقدور است.
یکشنبه, ۶ مهر
والدینی که برای فرزندان کوچک خود کتاب می‌خوانند، درواقع برای سراسر زندگی آن‌ها، توشه‌هایی ارزشمند فراهم می‌کنند. از میان این توشه‌ها، می‌توان به بهره‌مندی کودکان از قدرت تفکر و برخورداری آنان از شخصیت مؤثر اشاره کرد.
در اینجا به‌طور خلاصه به مهم‌ترین امتیازات کتابخوانی برای کودکان، اشاره می‌شود؛ شاخص‌هایی که زندگی بچه‌ها و حتی والدین را متحول می‌کند.
یکشنبه, ۳۰ شهریور
نگاهی به دستاوردهای تصویب پیمان نامه حقوق کودک در روز جهانی صلح!
۲۱ سپتامبر برابر با ۳۰ شهریور روز جهانی صلح است. موضوع امسال روز جهانی صلح "حق مردم برای بهره‌مندی از صلح" است. اما صلح چیست؟
یکشنبه, ۳۰ شهریور
در بیشتر فرهنگ‌ها، داستان گفتن و شنیدن از قدیمی‌ترین رسوم‌هاست. داستان‌ها از نسلی به نسلی دیگر گفته و بازگفته شده است. کودکان مانند بزرگسالان از شنیدن داستان لذت می‌برند. اگر به جمع کودکانی که دور هم نشسته‌اند و کسی برای آن‌ها کتاب می‌خواند نگاه کنید، می‌بینید که آن‌ها شیفته شنیدن هستند.
سه شنبه, ۲۵ شهریور
بلندخوانی به معنای بلند خواندن است! زمانی که برای دانش آموزان مطلبی را می‌خوانیم، از این واقعیت به خوبی آگاهی داریم که "سطح شنیداری" کودکان تا مقطع راهنمایی، به شکل چشمگیری از سطح خواندن آن‌ها پیشی می‌گیرد. وقتی مطلبی را برای دانش آموزان بلند می‌خوانیم، آن‌ها را با متن‌هایی درگیر می‌کنیم که احتمالاً خودشان نمی‌توانند بخوانند.
چهارشنبه, ۱۹ شهریور
همه والدین دلشان می‌خواهد فرزندشان کتابخوان شود؛ حتی اگر خودشان زیاد اهل کتاب خواندن نباشند. مطالعه کتاب علاوه بر اینکه سرگرمی سالمی است، نقش بسیاری در افزایش آگاهی کودک، افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس او دارد و در شکل گیری یک شخصیت فرهیخته و دارای کمالات اخلاقی تاثیرگذار است. اولین قدم برای کتابخوان کردن کودک این است که خودتان هم اهل کتاب خواندن باشید و کودک از طریق مشاهده، این رفتار صحیح را از شما بیاموزد.
چهارشنبه, ۱۹ شهریور
بازی کودک محور در طبیعت
کودکان در همه گروه‌های سنی به طور ژنتیکی به بازی تمایل دارند. آنچه به آن نیازمندند، وجود بزرگسالانی است که این تمایل را درک کنند و پشتیبانی خودرا به عنوان یک همراه به کودکان نشان دهند. راهکارهایی که در زیر آمده‌اند به بزرگسالان کمک می‌کنند فرزندانشان را در "بازی در طبیعت" همراهی کنند. بازی کودک محور چگونه است؟
سه شنبه, ۱۸ شهریور